|
|
|
|
 |
| Bunama |
ALZHEİMER TİPİ BUNAMA
Daha önce elde edilmiş entelektüel yetilerin gerilemesi ile belirgin bir rahatsızlık olup sosyal ve mesleki fonksiyonları bozar.
Demans 65 yaşın üzerindeki insanların %5-11 inde, 85 yaş üzerindekilerin ise %50 sini etkileyebilir.
DEMANS (BUNAMA) TANISI KOYMAK İÇİN
Aşağıdakilerin en az ikisinin varlığı:
1 - Bellek bozukluğu
2 - Bilişsel bozukluk varlığı
a- Dil bozukluğu
b- Motor işlevlerde bozulma
c- Duyu organlarının bozukluğu
d- Tasarlama organize etme sıraya koyma gibi işlevlerde bozulma
BUNAMANIN NEDENLERİ
a - İlaç zehirlenmesi,
b - Depresyon
c - MSS enfeksiyonları
d - Kafa içi kanamalar
e - Beyin Tümörleri
f - Vitamin eksiklikleri
g - Tiroid bezi gibi bazı içsalgı bezi hastalıkları
h - Hipertansiyon
ı - Çoğul Beyin Kanamaları
i - Bazı sistemik hastalıklar
ALZHEİMER TİPİ BUNAMAMIN RİSK FAKTÖRLERİ
a - Aile Öyküsü
b - Genetik yatkınlık
c - Cinsiyet
d - Eğitim
e - Travma
f - Alüminyum Zehirlenmesi
g - Beyin İnfeksiyonları
h - İlaç kullanımı
BUNAMA BELİRTİLERİ
Başlangıçta Belirtiler
* İsimleri tarihleri unutma
* Kelimeleri bulmama
* İşine çevresine ilgisizlik
* Hastalığını kabul etmeme
Orta evrede Belirtiler
* Belirgin unutkanlık
* Kişileri tanıyamama
* Yıkanma giyime gibi günlük işeri yapamama
* Hayaller görme, depresyon gibi ruhsal bozukluklar
* Paranoid bozukluklar
İleri evrede Belirtiler
* Aile üyelerini tanıyamama
* Yemek yeme, yürüme güçlüğü
* İdrarını, dışkısını tutama
* Ciddi davranış bozukluğu
* Genel tıbbi durumun bozulması
Alzheimer demans ta ne yazık ki bu gün için tedavi yoktur. Ancak belli bir süre ilerleme hızını durduracak yada yavaşlatacak bazı yeni tedavi olanakları bulunmaktadır.
* İlaç tedavisi Alzheimer hastalığını tamamen durdurmaz, ancak bellek kaybı dahil, çeşitli zihinsel bozuklukların hafiflemesini sağlar. Böylelikle hastanın günlük yaşam aktiviteleri daha uzun süre korunur.
Depresyon, huzursuzluk, uykusuzluk yada gerçek dışı hayaller görme gibi davranış bozuklukları için uzun zamandır kullanılmakta olan çok sayıda etkili ve güvenilir ilaçlar bulunmaktadır.
*Ancak bu tedavilerin tümü hekimlerin önerebileceği ilaçlardır..
Hastalık ilerledikçe bakım işi zorlaşır.
Günlük yaşam aktivitelerine yardıma muhtaç hale gelebilirler.
Hastanın ev içine ve dışında güvenliği sağlanmalıdır
Araba kullanmamalıdır
Para kullanmamalıdır.
Yeni durumlara adapte olmak zor olacağından sıkıntılarını artırmamak için bu tür hatların çevreleri mümkün olduğunca az değiştirilmelidir.
BUNAMAYA GENEL BAKIŞ
 "Benim babam 65 yasında. Bir kaç aydır davranışlarında değişiklikler olmaya başladı. Çok çabuk unutuyor.Her şeyi tekrar tekrar soruyor.Yakın akrabalarımızı bile zaman zaman tanımıyor.Hatta her gün gördüğü torunlarına bile; Sen kimin oğlusun? Buraya neden geldin ?... gibi sualler soruyor.Evin içinde tuvaleti bulumadığından bazen küçük abdestini altına kaçırıyor sonra üzülüp ağlıyor . Birde her şeyden önemlisi yeni olayları hatırlamıyor.Mesela sabah konuşulanlar hiç olmamış gibi davranıyor ancak eskileri günde bir kaç defa dinlediğimiz oluyor. Bu durum zaman zaman düzeliyor ama genelde artıyormuş gibi geliyor bize."
İnsanoğlunun beyni diğer tüm organları gibi her gün biraz daha yaşlanmakta ve işlevini eskisine göre daha az yapabilmektedir. Genelde bu kayıp uzun zamanlarda gerçekleştiğinden çevre tarafından farkedilmezler. Ancak yukarıda anlatılan tablo gibi bizim demans olarak değerlendirdiğimiz tablolar oluştuğunda herkesin rahatça farkettiği BUNAMA (Demans) tablosu ortaya çıkar. Bu durumun ne zaman ve hangi nedenle ortaya çıktığı konusu burada açıklayamayacağımız kadar uzundur. Ancak Bunumada (demans ) ortaya çıkan belirtileri aşağıdaki gibi sıralamak mümkindir.
Bellek bozukluğu olması yani yeni bilgileri öğrenme ve daha önceden öğrenilmiş bilgileri hatırlama yeteneğinin bozulması buna bağlı olarak hafızadaki boşlukları uydurulmak suretiyle doldurulması.
Konuşmada bozulma,
El kol ve ayaklarda gözle görülür bir bozulma olmamasına rağmen günlük işlerini yerine getirememe (Elbiselerini giyememe , düğmelerini düğmeleyemez ,kaşığı tutamam vs)
Duyu organlarında bozukluk olmadığı halde nesneleri tanıyamama, isimlendirememe ne işe yaradıklarını söyleyememe.
Tasarlama organize etme karar verme belli işleri sıraya koyma ve soyut düşünme yeteneğinin bozulması gibi durumların varlığı.
Bu durum demans olarak adlandırır. Bu rahatsızlıkların tedavi neticesi tam manasıyla düzeltilmesi mümkin olmayabilir ama kişinin günlük işlerini daha iyi yapabilmesi çevresi ile yaşadığı uyum problemlerinin en aza indirilmesi için yapılacak bir takım müdahaleler vardır.
Bu tür hastaları mümkin ise hep aynı evde ikamet ettirmek , eşyalarının yerini hep sabit tutmak yani hayatındaki değişiklikleri en aza indirmeye çalışmaktır. Çünki öğrenme yetenekleri de kısıtlanan bu tür hastalar yeni çevreye uyum sağlamakta çok zorlanırlar. Bu nedenle yaşadıkları her problemde çevresindekilere sıkıntı verebilecek olaylara neden olurlar.
|
|
|
|
